Cập nhật nội dung chi tiết về Nobel Hóa Học 2022 Từ Sự Kỳ Diệu Của Vi Khuẩn Đến Phát Hiện Sinh Học Vĩ Đại Nhất Thế Kỷ 21 mới nhất trên website Welovelevis.com. Hy vọng thông tin trong bài viết sẽ đáp ứng được nhu cầu ngoài mong đợi của bạn, chúng tôi sẽ làm việc thường xuyên để cập nhật nội dung mới nhằm giúp bạn nhận được thông tin nhanh chóng và chính xác nhất.
CRISPR – Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeats
Hồi năm 2012, giáo sư hóa học Jennifer A. Doudna đến từ Đại học Berkeley đã phát hiện ra công cụ dựa trên CRISPR hứa hẹn có thể được dùng để tùy chỉnh bộ mã di truyền DNA một cách chính xác. Cho tới tháng 1/2013, họ đã đạt một bước tiến vĩ đại: Cắt một mẩu DNA từ tế bào người và thay thế nó bằng một đoạn mã di truyền khác. Cùng lúc đó, một nhóm các nhà nghiên cứu khác đến từ Đại học Harvard và Viện Broad cũng đã độc lập tuyên bố rằng họ đã phát triển thành công phương pháp tương tự. Đây được cho là phát hiện vĩ đại nhất trong ngành sinh học phân tử của thế kỷ 21. Đồng thời, đây cũng là điều sẽ thay đổi hoàn toàn diện mạo của cả nền y học lẫn nông nghiệp của loài người trong tương lai và cũng đã mang về cho 2 nhà khoa học này một trong những giải thưởng danh giá nhất trong giới Khoa học, giải Nobel hóa học 2020.
Những thành tựu tiếp nối
Kể từ tuyên bố thành công hồi đầu năm 2013 cho đến nay, tuy chỉ trong vỏn vẹn có 2 năm nhưng các nhà nghiên cứu đã tiến hành hàng trăm thí nghiệm xoay quanh bộ công cụ CRISPR. Tất cả đều hướng tới việc nâng trình độ y học và nông nghiệp của con người lên một tầm cao mới, chưa từng có trong lịch sử nhân loại. Một vài nhà khoa học đã tinh chỉnh bộ DNA của chuột nhằm chữa trị các bệnh lý di truyền. Các nhà thực vật học đã sử dụng CRISPR để chỉnh sửa gen của cây trồng, vật nuôi với hy vọng có thể tạo ra một nguồn cung cấp lương thực tốt hơn cho con người. Thậm chí, có nhà nghiên cứu còn dựng lại bộ gen đầy đủ của một con voi ma mút lông xoăn nhằm hồi sinh loài sinh vật cổ đại đã tuyệt chủng này.
Giáo sư sinh học Jennifer A. Doudna, một trong những người được trao giải thưởng Breakthrough Prize bằng phát hiện ra công cụ tùy chỉnh DNA dựa trên hệ thống CRISPR ở vi sinh vật.
Trong một báo cáo đăng tải trên tạp chí Sinh học sinh sản và nội tiết hồi năm ngoái, nhóm 2 nhà nghiên cứu Motoko Araki và Tetsuya Ishii đến từ Đại học Hokkaido, Nhật Bản còn dự đoán rằng các bác sĩ sẽ có thể dùng CRISPR để chỉnh sửa gen của những phôi thai con người “trong một tương lai rất gần”. Các nghiên cứu xoay quanh công cụ CRISPR đã và đang được thực hiện với tốc độ cực kỳ nhanh chóng trên quy mô lớn. Không chỉ giới học thuật mà ngành công nghiệp dược phẩm cũng nhanh chóng chú ý tới công cụ đầy tiềm năng này. Nhiều hãng dược đã bắt đầu phát triển và thương mại hóa một số loại thuốc dựa vào công cụ CRISPR. Hồi tháng 1 năm nay, tập đoàn dược phẩm khổng lồ Novatis tuyên bố họ đã có thể sử dụng công nghệ CRISPR nhằm phục vụ nghiên cứu liệu pháp điều trị ung thư.
Viện công nghệ Massachusetts (MIT) gọi CRISPR là “phát hiện sinh học vĩ đại nhất thế kỷ.”
Viện công nghệ Massachusetts (MIT) gọi CRISPR là “phát hiện sinh học vĩ đại nhất thế kỷ.” Nhóm nghiên cứu của giáo sư Doudna đã được trao giải thưởng Breakthrough Prize – Quỹ do nhà sáng lập và CEO Facebook Mark Zuckerburg sáng lập nhằm vinh danh những con người đã có cống hiến cho sự phát triển của khoa học. Đi kèm với giải thưởng là số tiền 3 triệu đô la được trao cho nhóm nghiên cứu, gần gấp đôi so với giải thưởng Nobel. Và đây cũng chỉ là 1 trong số rất nhiều giải thưởng danh giá mà nhóm được trao. Tiếp theo, chúng ta sẽ nói về quá trình phát triển 2 công nghệ CRISPR cũng như sơ lược nguyên lý làm việc của chúng. Nhìn chung, chúng ta có thể nói rằng: không có ai thật sự phát minh ra CRISPR. Vì sao vậy? Chắc hẳn các bạn đều nghĩ rằng vậy nhóm đã dùng cách gì để “cắt” và “dán” những đoạn DNA. Trên thực tế, công cụ được sử dụng ở đây chính là “những phân tử có sẵn ngoài tự nhiên”: vi khuẩn. Từ hàng triệu năm qua, vi khuẩn đã có thể tự chỉnh sửa bộ DNA của chính bản thân chúng và cho tới hiện tại, chúng vẫn đang ngày đêm thực hiện điều đó tại khắp mọi nơi trên hành tinh này, từ đáy biển sâu thẳm đến ngay trong cơ thể con người.
“Chuỗi mã lặp lại” bí ẩn
Trên thực tế, các nhà khoa học đã khám phá ra CRISPR từ năm 1987 tuy nhiên, họ không ngờ rằng đó lại là một phát hiện mang tính cách mạng và thậm chí, họ không hiểu được họ đã tìm được thứ gì. Vào năm 1987, giáo sư Yoshizumi Ishino và các cộng sự tại Đại học Osaka, Nhật Bản đã công bố một trình tự gen mang tên iap lấy ra từ vi khuẩn E. coli. Khi đó, nhằm tìm hiểu rõ hơn về cách hoạt động của gen, các nhà nghiên cứu đã sắp xếp trình tự của những đoạn mã xung quanh bộ gen ban đầu. Mục tiêu cuối cùng là tìm thấy điểm tiếp xúc với protein nhằm “bật/tắt” iap. Trớ trêu rằng thay vì tìm thấy “công tắc”, họ lại phát hiện ra một cái gì đó không thể hiểu được.
HÌnh ảnh phóng đại của vi khuẩn E. coli
Nằm gần gen iap có 5 đoạn DNA giống hệt nhau. Như ta đã biết thì DNA được tạo thành từ các “viên gạch” gọi là các Nucleotide (Nu). Trong 5 đoạn DNA giống nhau trên, mỗi đoạn được tạo thành từ 29 Nu. Các chuỗi lặp lại này đã được chia tách ra bởi bộ 32 Nu khác trên chuỗi DNA, gọi là các “khoảng trắng” (spacer). Không giống như các chuỗi lặp lại, mỗi đoạn “khoảng trắng” đều có trình tự duy nhất. Đây là điều mà chưa có nhà sinh học nào phát hiện ra trước đó. Khi các nhà nghiên cứu Nhật Bản công bố kết quả, họ cũng đặt dấu hỏi lớn đối với phát hiện này. Họ viết rằng: “Vai trò sinh học của những khoảng trắng này vẫn chưa được biết tới.” (“The biological significance of these sequences is not known”) Vào lúc đó, kỹ thuật giải mã DNA vẫn còn khá thô sơ và các nhà nghiên cứu không thể xác định được rằng những trình tự đặc biệt đó chỉ có ở E. coli hay còn có trên loài nào khác hay không. Mãi cho tới những năm 1990, công nghệ tiên tiến đã góp phần đẩy nhanh quá trình giải mã di truyền. Đến cuối thập niên 90s, các nhà sinh học phân tử đã có trong tay những kỹ thuật xác định nhanh trình tự di truyền của mẫu vật. Thậm chí với một thìa nước biển hoặc một mẫu đất, họ có thể nhanh chóng xác định trình tự di truyền của những sinh vật trong mẫu đó. Kỹ thuật này gọi là Metagenomes nhằm thu nhanh vật liệu di truyền trực tiếp từ môi trường. Và khi đó, người ta nhận thấy rằng trình tự sắp xếp do các nhà khoa học Nhật phát hiện trước đó không chỉ có trên E. coli mà còn xuất hiện trên các loài khác. Đến năm 2002, nhà khoa học Ruud Jansen và các cộng sự tại Đại học Utrecht, Hà Lan đã đặt tên cho “trình tự sắp xếp kiểu lặp đi lặp lại xen khoảng trống” này là CRISPR – Viết tắt của “Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeats”. Đồng thời, nhóm của Jansen nhận thấy rằng chuỗi CRISPR luôn đi kèm với một số bộ gen phân bố ở vị trí gần đó. Họ gọi những gen này là Cas gen, những gen có liên qua tới CRISPR và có khả năng mã hóa enzymes cắt DNA. Tuy nhiên, họ vẫn chưa biết được tại sao chúng lại làm như vậy và tại sao chúng lại luôn đi cùng với CRISPR.
Nếu bạn đã ăn sữa chua hoặc phô mai, rất có thể các bạn đã ăn kèm theo các tế bào CRISPR
Vi khuẩn không hề thụ động trước sự tấn công của virus mà ngược lại, chúng biết cách phòng thủ một cách hiệu quả
Ba năm sau, 3 nhóm các nhà khoa học đều độc lập tuyên bố rằng họ đã giải đáp được bí ẩn xoay quanh chuỗi CRISPR. Giáo sư Eugene Koonin, người dẫn đầu 1 nhóm nghiên cứu tại Trung tâm công nghệ sinh học quốc gia Hoa Kỳ tại Bethesda đã nghiên cứu về trình tự CRISPR. Koonin kết luận rằng vi khuẩn đã sử dụng CRISPR làm vũ khí chống lại virus. Theo đó, vi khuẩn không hề thụ động trước sự tấn công của virus mà ngược lại, chúng biết cách phòng thủ một cách hiệu quả. Koonin đưa ra giả thuyết rằng vi khuẩn sử dụng enzymes Cas để tóm lấy những đoạn DNA từ virus. Sau đó, chúng sẽ cài những phân đoạn bắt được vào chính trình tự di truyền của chúng. Sau đó, khi bị những đợt virus khác tấn công, vi khuẩn sẽ dùng dãy CRISPR này như một “danh sách mã” để nhận diện kẻ xâm lược. Dù vậy, vẫn chưa có nhiều nghiên cứu khác được thực hiện nhằm củng cố cho lập luận của Koonin. Mãi cho tới khi nhà sinh vật học phân tử Rodolphe Barrangou bắt đầu thực hiện kiểm chứng. Đối với Barrangou, giả thuyết của Koonin không chỉ là một đề tài nghiên cứu hấp dẫn mà ông còn thực hiện theo đơn đặt hàng của hãng sữa chua nổi tiếng Danisco – một hãng vốn công việc kinh doanh gắn liền với quá trình dùng vi khuẩn để chuyển hóa sữa thành sữa chua.
Trong thử nghiệm kiểm chứng, nhóm của Barrangou đã cho 1 mẫu sữa chua lên men bằng vi khuẩn Streptococcus thermophilus bị nhiễm 2 chuẩn virus. Ban đầu, virus đã giết chết khá nhiều vi khuẩn, nhưng một số vẫn còn sống sót. Khi các vi khuẩn đã hình thành kháng sinh và sinh sản, thế hệ con cháu của chúng đã có khả năng chống lại sự tấn công của 2 loài virus ban đầu. Quan sát các giai đoạn biến đổi bộ mã di truyền của vi khuẩn qua các thế hệ, Barrangou đã phát hiện rằng giả thuyết ban đầu của Koonin là hoàn toàn chính xác. Hiện tại, Barrangou đang là phó giáo sư tại Đại học bắc Calirona và khi được hỏi về CRISPR, ông hóm hỉnh chia sẻ rằng: ”Nếu bạn ăn sữa chua hoặc phô mai, rất có thể bạn đã ăn phải các tế bào mang mã CRISPR.”
Copy and Paste
Một khi bí mật ban đầu của CRISPR dần được hé lộ, rất nhiều nhà khoa học khác trong ngành bắt đầu tò mò về nó cũng như những tiềm năng mà nó mở ra. Một trong số đó là giáo sư hóa học Jennifer A. Doudna và một khi bắt đầu nghiên cứu sâu hơn về CRISPR, cô đã khám phá ra những bí mật động trời hơn đang chồng chất bên trong. Trước đó, Doudna đã là vị giáo sư danh tiếng trong ngành, được xem như một chuyên gia về RNA (1 trong 2 đoạn DNA). Về cơ bản, sinh học hiện đại đã xem công việc chính của RNA là “người đưa tin”. Trong quá trình phân bào, RNA đóng vai trò sao chép và truyền giữ thông tin duy truyền, là một khuôn mẫu để xây dựng nên protein. Tuy nhiên, giáo sư Doudna và cộng sự đã phát hiện thêm một số chức năng khác của RNA, như làm cảm biến hành động hoặc kiểm soát hoạt động của gen.
Một khi vùng CRISPR đã được điền DNA của virus vào, nó sẽ trở thành một bộ sưu tập giúp vi khuẩn sẽ nhận dạng virus trong những lần “gặp gỡ” sau đó.
Vào năm 2007, tiến sĩ Blake Wiedenheft từ Đại học Montana bắt đầu gia nhập phòng thí nghiệm của giáo sư Doudna với mục đích cùng thực hiện nghiên cứu nguyên lý hoạt động của Cas enzymes. Dù chấp nhận dự án này nhưng ban đầu giáo sư Doudna không nghĩ rằng sẽ phát hiện ra bất cứ giá trị ứng dụng nào của CRISPR. Cô cho biết: “Tất cả đều làm việc để có thêm hiểu biết chứ không hề nhắm tới một mục đích cụ thể nào cả.” Trong quá trình nghiên cứu, nhóm đã xác định cấu trúc của Cas enzymes và cách nó phối hợp hoạt động cùng với các hệ thống di truyền khác. Khi một virus tấn công vi khuẩn, tế bào chủ sẽ tóm lấy một ít vật liệu di truyền của virus, tự cắt chuỗi DNA của chính chúng và chèn đoạn mã di truyền vào các “khoảng trắng”. Một khi vùng CRISPR đã được điền DNA của virus vào, nó sẽ trở thành một bộ sưu tập giúp vi khuẩn sẽ nhận dạng virus trong những lần “gặp gỡ” sau đó. Ở cuộc tấn công tiếp theo, vi khuẩn sẽ dùng đoạn DNA của virus để biến Cas enzymes thành một loại vũ khí dẫn đường chính xác. Khi đó, vi khuẩn sẽ sao chép vật liệu di truyền trong khoảng trắng thành 1 RNA mới. Đoạn RNA này sẽ cùng với Cas enzymes trôi trong tế bào. Nếu nó bắt gặp vật liệu di truyền từ virus đang tấn công trùng khớp với RNA CRISPR, chúng sẽ thít chặt vào nhau. Khi đó, Cas enzymes sẽ cắt DNA của virus ra thành 2 đoạn nhằm ngăn chặn nó sao chép.
Đoạn video mô tả quá trình CRISPR phối hợp cùng với Cas enzymes giúp vi khuẩn phòng chống sự tấn công của virus
Từ phát hiện bất ngờ trên về khả năng của vi khuẩn, nhóm nghiên cứu bắt đầu mở rộng nghiên cứu khả năng phòng thủ các loài vi khuẩn khác trong tự nhiên. Họ phát hiện rằng bằng cách dùng cơ sở dữ liệu và lập trình sẵn, vi khuẩn sẽ dùng các enzymes để tìm ra bất kỳ đoạn DNA nào của virus lạ và ngăn chặn sự tấn công. Quá tuyệt vời! Giáo sư Doudna cho biết: “Một khi chúng tôi đã hiểu được cách vi khuẩn lập trình cho enzymes cắt DNA, chúng tôi có thêm một cách ứng dụng cực kỳ độc đáo. Chúa ơi! Đây thật sự là một công cụ tuyệt vời.”
Trên thực tế, đây không phải là lần đầu tiên con người lợi dụng hoạt động của vi khuẩn để phát triển công cụ sinh học.
Trên thực tế, đây không phải là lần đầu tiên con người lợi dụng hoạt động của vi khuẩn để phát triển công cụ sinh học. Một số loài vi khuẩn có khả năng tự bảo vệ trước sự tấn công bằng cách sử dụng các phân tử gọi là enzymes giới hạn. Các enzymes này sẽ cắt bất kỳ đoạn DNA nào không sở hữu lá chắn bảo vệ. Theo đó, đầu tiên vi khuẩn sẽ tạo ra các lá chắn để bảo vệ bộ DNA của nó và sau đó, enzymes sẽ làm nhiệm vụ tuần tra. Khi phát hiện bất cứ đoạn DNA nào đang “khỏa thân”, nó sẽ xử lý ngay lập tức. Hồi những năm 1970, các nhà sinh vật học phân tử đã phát hiện ra nguyên lý hoạt động kỳ diệu này và khai sinh ra ngành công nghiệp công nghệ sinh học hiện đại như ngày nay. Sau đó vài thế kỷ, loại kỹ thuật sinh học này đã được cải tiến rất nhiều, nhưng nó vẫn chưa giải quyết được vấn đề khá quan trọng: Các enzymes giới hạn không có khả năng tiến hóa để thực hiện thao tác cắt một cách chính xác. Nghĩa là nó chỉ biết cắt chứ không thể cắt tại điểm mà con người mong muốn. Kết quả là kỹ thuật dùng enzymes giới hạn để cắt chỉ có thể áp dụng trong một số yêu cầu đơn giản. Tuy nhiên, hệ thống CRISPR-Cas mà nhóm của giáo sư Doudna phát triển, có thể giải quyết được điều đó: thực hiện những nhát cắt có kiểm soát một cách vô cùng chính xác.
Từ kỹ thuật cắt chính xác của giáo sư Doudna đến hệ miễn dịch đáp ứng tuyệt vời của vi khuẩn
Từ trái sang phải, CEO Twitter Dick Costolo, giáo sư Emmanuelle Charpentier đến từ Đại học Ulmea, giáo sư hóa học Jennifer A. Doudna đến từ Đại học Berkeley và diễn viên Cameron Diaz tại đêm trao giải thưởng Breakthrough Prize tại trung tâm nghiên cứu của NASA vào hôm 9/11/2014
Để tạo ra công cụ cắt DNA, nhóm của giáo sư Doudna đã chọn hệ thống CRISPR-Cas từ Streptococcus pyogenes, loại vi khuẩn gây bệnh viêm họng. Đây là hệ thống đã được nghiên cứu kỹ lưỡng trước đây và cũng sở hữu enzymes cắt với tên gọi là Cas9. Tiếp theo, nhóm cung cấp cho Cas9 một đoạn RNA có cùng trình tự với đoạn DNA mà họ muốn cắt. Và thế là đoạn RNA sẽ dẫn đường cho hệ thống CRISPR-Cas đến vị trí cần cắt, và… “bụp”, hoàn tất. Bằng cách này, nhóm có thể cắt bất cứ đoạn gen nào mà họ muốn. Công việc tiếp theo là “khâu” một đoạn mã mới vào khoảng trống tạo sẵn. Nhóm cho biết rằng công cụ này có thể được dùng để thực hiện trên bộ mã duy truyền nào đến từ bất cứ sinh vật nào mà họ muốn. Một kết quả quan trọng khác của phát hiện lần này là cho thấy một khả năng vô cùng kỳ diệu của vi khuẩn giúp nó ngày càng hoàn thiện lá chắn bảo vệ trước sự tấn công của virus. Đây là điều mà con người chưa được khám phá trước đây và các nhà khoa học gọi nó là cơ chế miễn dịch đáp ứng. Chúng ta cũng có cơ chế miễn dịch bẩm sinh và đồng thời, chúng ta cũng sở hữu một hệ thống cao cấp hơn là miễn dịch đáp ứng nhằm chống lại những mầm bệnh bằng cách học tập về chúng.
Chu trình này tạo nên một đội quân tế bào miễn dịch có thể nhanh chóng nhận diện và tiêu diệt các mầm bệnh một cách chính xác
Hệ thống này được tổ chức tại một số tế bào miễn dịch đặc biệt. Các tế bào này sẽ nuốt chửng tác nhân gây bệnh, sau đó nhả ra các mảnh vỡ của chúng, được gọi là những kháng nguyên và gởi tới những tế bào miễn dịch khác. Khi tế bào miễn dịch bình thường nhận được kháng nguyên, nó sẽ nhân đôi tế bào và tạo nên nhiều tế bào con, ngẫu nhiên có chứa sẵn kháng nguyên. Chu trình này tạo nên một đội quân tế bào miễn dịch có thể nhanh chóng nhận diện và tiêu diệt các mầm bệnh một cách chính xác. Có thể ban đầu, hệ thống miễn dịch phải mất một khoảng thời gian nhất định để thích ứng và xác định nhân tố gây bệnh. Nhưng một khi đã hoàn tất, “ký ức” này sẽ được lưu trữ vĩnh viễn. Đối với vi khuẩn, chúng cũng sở hữu kiểu miễn dich đáp ứng này và thậm chí là còn tối ưu hơn. Tối ưu hơn con người ở điểm nào? Xin thưa đó là những “bài học” về danh sách tác nhân gây bệnh có thể được truyền trực tiếp qua các thế hệ. Con người không thể truyền các gen trong kháng thể xuống trứng hoặc tinh trùng để dọn đường sẵn cho con cái của họ. Công việc này chỉ thực hiện được bởi các tế bào miễn dịch trong quá trình con người phát triển. Kết quả là trẻ sơ sinh phải bắt đầu học những tác nhân gây bệnh lại từ đầu trong suốt cuộc đời. Nhưng đối với CRISPR thì mọi chuyện trở nên dễ dàng hơn. Một phần do vi khuẩn là sinh vật đơn bào, DNA của chúng được tiến hóa để chống lại virus và chính bộ DNA này sẽ truyền lại trực tiếp cho thế hệ sau qua phân bào. Nói cách khác, thế hệ sau sẽ tự thừa hưởng những kinh nghiệm của thế hệ trước mà không cần học lại. Vậy sẽ ra sao nếu khả năng này được trang bị cho con người?
Những hứa hẹn xen lẫn hoài nghi về CRISPR trong tương lai
Tiến sĩ Konstantin Severinov hiện đang công tác tại Đại học Rutgers và Viện khoa học công nghệ Skolkovo, Nga cho rằng những ứng dụng đầy hứa hẹn của công cụ CRISPR có thể sẽ trở thành hiện thực nhưng hiện tại vẫn còn quá nhiều điều cần phải khám phá thêm. Mặt khác, ông cho rằng ”Chức năng miễn dịch đáp ứng của CRISPR chỉ là một cách khoa trương và đánh trống lảng”. Ông lập luận rằng nếu cơ chế này giúp vi khuẩn di truyền trực tiếp kiến thức về kẻ thù virus cho các thế hệ sau thì qua hàng nghìn năm qua, cơ sở dữ liệu là vô cùng lớn. Mặt khác, có nhiều loại virus đã tuyệt chủng từ rất lâu về trước, vậy vi khuẩn sẽ làm vì với chúng. Đó là một trong những bí ẩn cần phải giải quyết trong tương lai. Tuy nhiên, tiến sĩ Severinov vẫn lạc quan cho rằng: ”CRISPR là một hệ thống khá linh hoạt có thể được áp dụng trong nhiều tình huống khác nhau. Nhưng cần chú ý rằng sự cân bằng của hệ thống này có thể có sự khác nhau giữa các loài.” Nếu các nhà khoa học có thể hiểu biết sâu hơn về cách CRISPR hoạt động trong tự nhiên, họ có thể tạo thêm nhiều kỹ thuật đột phá khác trong tương lai.
Quả thật: CRISPR là phát kiến sinh học vĩ đại nhất thế kỷ 21
Điển hình như cách tùy chỉnh DNA do nhóm của giáo sư Doudna phát triển dựa vào hệ thống CRISPR. Họ đã tinh chỉnh một hệ thống CRISPR-Cas từ loài vi khuẩn là Streptococcus pyogenes và cho thực hiện quá trình cắt chính xác, ghép gen khác tạo nên chuỗi DNA hoàn toàn mới. Một nhóm các nhà nghiên cứu khác đến từ Đại học Cambridge và MIT cũng đã thực hiện thành công điều tương tự nhưng thay bằng hệ thống CRISPR-Cas lấy từ loài vi khuẩn khác là Staphylococcus aureus. Hồi tháng 1 vừa qua, các nhà khoa học tại Editas cũng thực hiện điều tương tự bằng hệ thống Cas9 của Streptococcus pyogenes. Dù còn nhiều nhóm nghiên cứu khác đang thực hiện hàng loạt các thử nghiệm khác nhau, nhưng họ vẫn đang “bơi trong một đại dương” của các chủng loại CRISPR. Tựu chung, tất cả những nghiên cứu trên đều nhằm một mục đích chung là xác định phương thức hoạt động của CRISPR ngoài tự nhiên và bắt chước nó. Một khi điều này được thực hiện thành công, cuộc sống của con người trong tương lai sẽ biến đổi một cách hoàn toàn ngoạn mục. Từ một nền nông nghiệp mới đến những ứng dụng y học hết sức hữu dụng như công cụ chẩn đoán, hoặc biện pháp chữa trị ung thư,… Tất cả đều là một tương lai đầy hứa hẹn đã khởi đi từ hôm nay bằng sự phát hiện ra CRISPR. Quả thật: CRISPR là phát kiến sinh học vĩ đại nhất thế kỷ 21.
Nguồn: Tinhte.vn: Business Insider:
Đặt Tên Con Theo Tử Vi Khoa Học Năm 2022 Mới Nhất Hiện Nay
Sinh con 2020 tháng nào tốt
Theo phong thủy phương đông thì năm âm lịch Canh Tý (2020) sẽ cuất phát từ ngày 25/1/2020 dương lịch đến hết ngày 11/02/2021, nếu như bạn có kế hoạch sinh con năm 2020 bé nhỏ sẽ mang mệnh Thổ (Bích Thượng Thổ) cầm tinh con chuột! tại 1 tháng của năm 2020 thì tùy vào ngày giờ sinh mà vận mệnh tốt xấu của bé nhỏ sẽ khác nhau.
Bí quyết chọn tên mệnh Thổ cho nhỏ bé sinh năm 2020
Tên không chỉ đơn thuần là một danh từ để gọi, mà nó còn toát lên đường công danh, sự nghiệp trong tương lai của mỗi bạn. Để vận mệnh các bé xíu sinh năm 2020 tuổi Canh Tý được tốt nhất thì ngoài việc chọn được ngày tháng sinh tốt, các mẹ cũng cần tìm cho nhỏ bé một cái tên có ý nghĩa tương sinh với mệnh của nhỏ bé.
Như (sự thông minh), Bích (viên ngọc quý), Cát (chỉ sự phú quý), Châm (cây kim), Châu (hạt ngọc), Diệp (lá xanh), Diệu (sự thánh thiện hòa), Khuê (khuê cát, tao nhã), Liên (hoa sen), Trâm (người con gái xinh đẹp), San (đẹp như ngọc), Trà (loài hoa thanh khiết)…
Anh (sự nhanh nhẹn), Bằng (sống ngay thẳng), Bảo (báu vật), Cơ (nhân tố quan trọng), Đại (ý chí lớn), Điền (sự khỏe mạnh), Giáp (thành tích to lớn), Long (rồng lớn bay cao), Nghị (sự cứng cỏi), Nghiêm (chàng trai tôn nghiêm), Quân (người phái mạnh mạnh mẽ), Trường (lý tưởng lớn), Vĩnh (sự trường tồn)…
Bí quyết đặt tên con 2020 hay và ý nghĩa nhất!
Khi đặt tên cho con, bố mẹ cần căn cứ vào luật tương sinh tương khắc trong ngũ hành để tìm được những bộ chữ phù hợp với từng mệnh. trong đó thì: trong mối quan hệ Sinh thì Hỏa sinh Thổ, Thổ sinh Kim , trong mối quan hệ Khắc thì Mộc khắc Thổ, Thổ khắc Thủy.
+ Anh (sự nhanh nhẹn): Tuấn Anh, Minh Anh, Duy Anh, Nhất Anh, Tâm Anh, Hoằng Anh, Đức Anh, Văn Anh, Nhật Anh,…
+ Bằng (sống ngay thẳng): Tuấn Bằng, Hữu Bằng, Khánh Bằng, Thanh Bằng, công bằng, Tuyên Bằng, Quang Bằng, Thiện Bằng…
+ Bảo (báu vật): Hoài Bảo, Kha Bảo, Phước Bảo, Phúc Bảo, Thiên Bảo, Minh Bảo, Sơn Bảo, Hiếu Bảo, Gia Bảo, Anh Bảo,…
+ Cơ (nhân tố quan trọng): Phúc Cơ, Nghiệp Cơ, Hùng Cơ, Đại Cơ, Duy Cơ, Minh Cơ, Đức Cơ, Gia Cơ, Hoàng Cơ, Tùng Cơ,…
+ Đại (ý chí lớn): Quốc Đại, Nhiên Đại, Tiến Đại, An Đại, Nhất Đại, Bình Đại, Trung Đại, Lâm Đại, Cao Đại, Huỳnh Đại,…
+ Điền (sự khỏe mạnh): Phúc Điền, Khang Điền, Khánh Điền, An Điền, Gia Điền, Phú Điền, Quân Điền, Lâm Điền,…
+ Giáp (thành tích to lớn): Minh Giáp, Thiên Giáp, Hoàng Giáp, Nhiên Giáp, Huy Giáp, Quang Giáp, Quân Giáp, Tiến Giáp, Anh Giáp, Tùng Giáp, Sơn Giáp,…
+ Long (rồng lớn bay cao): Thiên Long, Kiến Long, Huy Long, Lâm Long, Tuy Long, Hải Long, Sơn Long, Phi Long, Đại Long,…
+ Nghị (sự cứng cỏi): Tuấn Nghị, Quân Nghị, Hải Nghị, Ngọc Nghị, Quang Nghị, Đức Nghị, Khang Nghị, Phú Nghị, Lâm Nghị,…
+ Nghiêm (chàng trai tôn nghiêm): Tiến Nghiêm, Hoàng Nghiêm, Duy Nghiêm, Sơn Nghiêm, Văn Nghiêm, Phúc Nghiêm, Hà Nghiêm,…
+ Quân (người phái mạnh mạnh mẽ): Thiên Quân, Sơn Quân, Hồng Quân, Nguyên Quân, Túc Quân, Mạnh Quân, Đức Quân, Duy Quân,…
+ Trường (lý tưởng lớn): Văn Trường, Kiến Trường, Vạn Trường, Thiên Trường, Gia Trường, Bảo Trường, Đức Trường, Xuân Trường,…
+ Vĩnh (sự trường tồn): Đức Vĩnh, Phú Vĩnh, Mạnh Vĩnh, Hoàng Vĩnh, Ngọc Vĩnh, Khánh Vĩnh, Anh Vĩnh, Huy Vĩnh, Trí Vĩnh,…
Tên con gái 2020 tuổi Canh Tý
Đặt tên con gái 2020 theo phong thủy e là điều vô cùng quan trọng đối với những mẹ đang có chiến lược sinh con trong năm Canh Tý 2020 sắp tới, bên cạnh việc đặt tên theo sở thích hay theo những kỷ niệm của bố mẹ thì việc chọn tên hay cho con gái vừa hợp phong thủy và mệnh Thổ còn mang lại cho nhỏ bé yêu các sự may mắn, thuận lợi , làm giảm các điềm không tốt.
+ Như (sự thông minh): Hoài Như, Ngọc Như, Thanh Như, Ý Như, Vân Như, Yến Như, Phúc Như, Hoàng Như, Thùy Như, Khánh Như,…
+ Bích (viên ngọc quý): Ngọc Bích, Như Bích, Thu Bích, Hải Bích, Tuyền Bích, Hoa Bích, Yên Bích, Khả Bích, Hà Bích, Nhật Bích,…
+ Cát (chỉ sự phú quý): Ngọc Cát, Như Cát, Tú Cát, Hạ Cát, Huỳnh Cát, Tiên Cát, Sa Cát, Phi Cát, Thùy Cát, Anh Cát, Trúc Cát,…
+ Châm (cây kim): Ngọc Châm, Nhật Châm, Hoài Châm, Hạ Châm, Nhã Châm, Khánh Châm, Yến Châm, Huỳnh Châm, Vân Châm,…
+ Châu (hạt ngọc): Anh Châu, Vân Châu, Quỳnh Châu, Lan Châu, Túc Châu, Thiên Châu, Ánh Châu, Băng Châu, Ngọc Châu,…
+ Diệp (lá xanh): Thùy Diệp, Thúy Diệp, Trúc Diệp, Khả Diệp, Khôi Diệp, Lan Diệp, Hoàng Diệp, Kha Diệp, Vân Diệp, Anh Diệp,Hoa Diệp,…
+ Diệu (sự hiền khô hòa): nhân từ Diệu, Hoài Diệu, Thu Diệu, Bích Diệu, Hà Diệu, Bảo Diệu, Thùy Diệu, Hồng Diệu, Xuân Diệu, Trúc Diệu…
+ Khuê (khuê cát, tao nhã): Lan Khuê, Hoàng Khuê, Liên Khuê, Cát Khuê, Thiên Khuê, Duy Khuê, Nhật Khuê, Như Khuê,…
+ Liên (hoa sen): Hải Liên, Khoa Liên, Như Liên, Ngọc Liên, Ánh Liên, Nhật Liên, Vân Liên, Thùy Liên, Anh Liên, Hồng Liên, Tú Liên,…
+ Trâm (người con gái xinh đẹp): Thùy Trâm, Ngọc Trâm, Vi Trâm, Hạ Trâm, Túc Trâm, Anh Trâm, Nhã Trâm, Thanh Trâm,…
+ San (đẹp như ngọc): Ngọc San, Huỳnh San, Như San, Hoài San, Hải San, Vân San, Khánh San, Anh San, Ly San,…
+ Trà (loài hoa thanh khiết): Thanh Trà, Ngọc Trà, Như Trà, Vi Trà, Anh Trà, Tú Trà, Xuân Trà, Lý Trà, Mộc Trà, Diệu Trà,…
+ Hoàng Anh: Vẻ đẹp cao sang cùng sự lanh lợi tỉnh táo.
+ Ngọc Anh: nhỏ nhắn là viên ngọc sáng sủa và tuyệt vời cho bố mẹ.
+ Nguyệt Ánh: Ánh sáng nhẹ nhàng và dịu dàng
+ Kim Chi: Cành vàng lá ngọc, kiều diễm và qúy phái!
+ Thanh Hà: Dòng sông xanh thuần khiết , êm đềm!
+ Gia Hân: Con là thú vui , sự hân hoan của gia đình.
+ Ngọc Hoa: Bông hoa đẹp và sang trọng.
+ Lan Hương: Dòng Sông tỏa hương thơm mát!
+ Ái Khanh: Người con gái luôn được yêu thương!
Cách đặt tên con theo tử vi khoa học 2020
Đặt tên con theo lá số tử vi
Thường dựa trên nguyên tắc Ngũ hành tương sinh tương khắc. Theo đó, những em bé sinh vào năm 2020 có cung mệnh tổng quát như sau:
Năm sinh: Canh Tý – mệnh Thổ Cung Càn, Trực Thành Mạng Bích Thượng Thổ (đất trên vách) Khắc Thiên Thượng Thủy Con nhà Huỳnh Đế (quan lộc, cô quạnh) Xương con chuột. Tướng tinh con rắn Bé trai thì cung Đoài Kim thuộc Tây tứ mệnh.
Đặt tên con theo tử vi mang lại an khang thinh vượng tiền tài cho cả gia đình.
Lộc Đạt-tổng hợp
Tham khảo ( dichvuhay, sacviet, …)
Sự Độc Đáo Đến Từ Logo Của Tập Đoàn Unilever
Vài nét về tập đoàn Unilever
Unilever là một tập đoàn đa quốc gia và đã có hơn 180.000 công nhân từ năm 2005. Logo của tập đoàn Unilever nổi bật với chữ U do nhiều hình vẽ cách điệu ghép thành.
Thực phẩm dùng cho chế biến và ăn uống, sản phẩm vệ sinh và chăm sóc cá nhân, và sản phẩm giặt tẩy cho quần áo và đồ dùng trong nhà là ba dòng sản phẩm chính của tập đoàn Unilever. Từ 3 nhóm sản phẩm trên, Unilever đã cho ra mắt hơn 400 nhãn hiệu khác nhau được người tiêu dùng yêu thích như OMO, Surf, Lux, Dove, P/S,…
Unilever có hơn 400 nhãn hiệu khác nhau và được nhiều khách hàng yêu thích
Tại Việt Nam, Unilever đã có mặt từ năm 1995 nhằm để mở rộng chiến lược kinh doanh của mình, với ba công ty riêng biệt (Liên doanh Lever Việt Nam có trụ sở tại Hà Nội, Elida P/S và công ty Best Food tại Thành phố Hồ chí Minh).
Bản sắc và tầm nhìn chiến lược của Unilever
Từ slogan “To add vitality to life” (Tiếp thêm sinh khí cho cuộc sống), ta hiểu được phần nào bản sắc của tập đoàn Unilever. Unilever luôn theo đuổi triết lý kinh doanh liêm khiết và tạo dựng cuộc sống bền vững cho mọi người trên thế giới bằng các sản phẩm của mình. Hoạt động kinh doanh của tập đoàn Unilever không nằm ngoài xã hội, mà phải hướng đến giải quyết các vấn đề của cộng đồng như sức khỏe, vệ sinh, sinh kế,…Đó là cách mà một doanh nghiệp có thể thành công theo quan niệm của ban lãnh đạo Unilever. Dấu ấn của Unilever đã được hình thành dựa trên các bản sắc và giá trị mà tập đoàn theo đuổi. Không những vậy, tầm nhìn chiến lược này còn ảnh hưởng đến tư duy thiết kế logo của tập đoàn Unilever.
Triết lý của Unilever chính là kinh doanh liêm khiết và đóng góp cho xã hội
Ý nghĩa màu sắc của Unilever
Trong thiết kế đồ họa, mỗi một màu sắc đều chứa đựng một ý nghĩa khác nhau. Doanh nghiệp khi thiết kế logo sẽ dựa vào triết lý kinh doanh của mình và tham khảo các công ty cùng hay khác lĩnh vực. Màu xanh dương được rất nhiều doanh nghiệp nổi tiếng trên thế giới lựa chọn cho logo của mình như Samsung, Intel, Nokia, Walmart, Boeing,…Logo tập đoàn Unilever cũng lựa chọn sắc xanh này. Vậy màu xanh dương đại điện cho điều gì? Sự tin cậy và sự ổn định chính là ý nghĩa mà màu xanh dương đại diện. Điều này rất hợp với tiêu chí phát triển bền vững của Unilever, không chỉ hoạt động kinh doanh liêm khiết mà còn phải đóng góp cho xã hội. Ngoài ra, màu xanh dương còn tạo cảm giác dễ chịu cho người nhìn.
Màu xanh trong logo tập đoàn Unilever tượng trưng cho sự tin cậy và sự ổn định
Ý nghĩa các biểu tượng trong logo của Unileve
Dấu ấn của logo tập đoàn Unilever không chỉ nằm ở ý nghĩa ẩn sâu mà còn bởi chính hình thức của nó. Logo chỉ độc nhất một chữ U nhưng lại được ghép từ rất nhiều hình vẽ cách điệu khác nhau. Mỗi một hình vẽ lại mang đến những ý nghĩa thú vị, giúp ta hiểu thêm về bản sắc và các giá trị mà Unilever theo đuổi.
Logo tập đoàn Unilever chỉ gồm 1 chữ U do nhiều hình vẽ cách điệu tạo nên
Kem: Tận hưởng và giải trí với một món ăn quen thuộc.
Bàn tay: Biểu tượng này giúp ta dễ dàng liên tưởng đến sự chăm sóc và nhu cầu của cuộc sống. Thông qua hình vẽ này, Unilever như muốn thông báo với khách hàng về sự cam kết cải thiện sức khỏe và thói quen vệ sinh hàng ngày cho mọi người bằng các sản phẩm và các chương trình vì xã hội của tập đoàn.
Tóc: Sắc đẹp và sự tự tin chính là ý nghĩa mà biểu tượng này muốn truyền tải.
Môi: Biểu tượng của sự giao tiếp, cởi mở, và minh bạch. Đây quả thật rất phù hợp với triết lý kinh doanh của Unilever.
Nước xoáy: Đây là một mảnh ghép của logo tập đoàn Unilever, nhằm thể hiện niềm đam mê trong việc sáng tạo ra những hương vị tuyệt vời cho người tiêu dùng.
Con cá: Một lời cam kết cho sự tươi ngon và hoàn toàn tự nhiên từ các thực phẩm của Unilever.
Quần áo: Biểu tượng này giúp ta dễ dàng liên tưởng đến các sản phẩm làm sạch quần áo.
Con ong: Nhắc đến những chú ong, ta liên tưởng ngay đến sự đoàn kết. Thông qua logo tập đoàn Unilever, ban lãnh đạo muốn thể hiện tinh thần đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau của đội ngũ nhân viên. Ngoài ra, biểu tượng này còn là lời cam kết cho việc giảm các tác hại đến môi trường.
Các phân tử: Mong muốn cải thiện đời sống của người tiêu dùng chính là ý nghĩa của biểu tượng này.
Bao bì: Để đem đến lợi ích tốt nhất cho người tiêu dùng và giảm tác hại đến môi trường, Unilever luôn nỗ lực tìm kiếm những phương pháp đóng gói mới và cải tiến chúng.
Biến đổi: Biểu tượng này là lời hứa trong việc tìm ra cách thức kinh doanh mới, bền vững.
Những con sóng: Biểu tượng của sự sạch sẽ, mới mẻ và mạnh mẽ của tập đoàn Unilever trước những thách thức trong hoạt động kinh doanh và hoạt động xã hội.
DNA: Biểu tượng trong logo tập đoàn Unilever này chính là bản sắc mà ban lãnh đạo luôn hướng đến. Dù có những sự thay đổi thì các giá trị cốt lõi của doanh nghiệp vẫn sẽ được kế thừa và phát huy.
Cây cọ: Sự tôn trọng đối với tài nguyên thiên nhiên.
Trái tim: Sự gắn bó và mối quan hệ giữa doanh nghiệp và khách hàng. Unilever luôn cố gắng giúp mọi người có được sức khỏe và cuộc sống hạnh phúc.
Mặt trời: Mặt trời cung cấp nguồn năng lượng vô tận và có thể tái tạo được. Điều này có nghĩa là Unilever không chỉ chú trọng đến việc phát triển kinh tế mà còn cố gắng không làm tổn hại đến môi trường.
Con chim bồ câu: Đây chính là biểu tượng cho sự tự do, lòng tự trọng và sự khích lệ.
Thực vật: Màu xanh chính là nơi con người chúng ta sinh sống. Mảnh ghép trong logo tập đoàn Unilevernày là lời hứa về việc giảm thiểu ảnh hưởng đến môi trường trong toàn bộ hoạt động kinh doanh của mình.
Tia lửa: Tên lửa thể hiện vai trò của Unilever trong các hoạt động nhằm cải thiện sinh kế của các cộng đồng cư dân.
Trái ớt: Luôn cố gắng sản xuất ra các thực phẩm từ chính các nguyên liệu thô trong nông nghiệp.
Cái muỗng: Biểu tượng này rất thường thấy khi bạn nấu ăn hay thưởng thức món ăn. Chính vì thế mà Unilever đã chọn biểu tượng này với mong muốn không ngừng sản xuất ra nhiều sản phẩm giúp năng cao chất lượng dinh dưỡng và độ ngon của các món ăn.
Cái tô: Hình vẽ này giúp ta liên tưởng tới một tô thức ăn thơm ngon. Đây là lời hứa về việc sử dụng các thành phần lành mạnh và chất lượng.
Bông hoa: Tôn vinh vẻ đẹp của thiên nhiên và vẻ đẹp của khách hàng.
Bí Mật Của Y Học Ai Cập Cổ Đại
Các nhà khoa học Anh nghiên cứu các xác ướp Ai Cập và giải mã bí mật các cuộn giấy papirus. Kết luận của họ là: Y học hình thành đầu tiên trên lưu vực sông Nile.
Chữa bệnh thời Ai Cập cổ đại
Bà Rosalie David, 62 tuổi, giám đốc trung tâm nghiên cứu Y sinh Ai Cập học (KNH) thuộc trường đại học Manchester (Anh), cẩn thận lấy cái sọ người từ trong hộp các tông ra và nói: “Chàng thanh niên này thật không may. Anh ta bị chôn sống cùng với thi hài pharaoh”.
Cách đây gần 5000 năm, tại Ai Cập cổ đại, chàng thanh niên này còn phục vụ cho pharaoh. Đó là thời kỳ người ta chưa nghĩ ra các bức tượng hình nhân thay thế bằng đá để có thể đặt chúng vào lăng mộ pharaoh một cách tượng trưng, với mong muốn chúng sẽ phục vụ các vị vua sau khi chết. “Chính vì thế mà những người hầu buộc phải “hộ tống” ông chủ của mình là các pharaoh trên đường sang thế giới bên kia” – Bà Rosalie David cho biết.
Bà Rosalie David đã nghiên cứu kỹ hộp sọ chàng trai trẻ nọ. Bà không tìm thấy bất kỳ dấu vết bạo lực nào trên đó, thậm chí cả khi chụp X-quang. Bà nói: “Chàng trai được táng trong mộ, cạnh quan tài của pharaoh ở Abydos, cách Cairo 500 kilômét về phía Nam”. Bà còn đang tìm hiểu xem liệu chàng trai có bị đầu độc rồi mới bị đem chôn hay không.
Tại trung tâm KNH do bà Rosalie làm giám đốc có rất nhiều xác ướp và các bộ xương người. Các nhà khoa học chiếu chụp X-quang, lấy mẫu tóc, mẫu nội tạng, mẫu xương… để phân tích về gen. KNH là viện nghiên cứu duy nhất trên thế giới có chương trình nghiên cứu về y sinh học thời kỳ Ai Cập cổ đại. “Nếu như ai đó muốn tìm hiểu xem người Ai Cập cổ đại sinh hoạt như thế nào, thì người đó buộc phải tìm hiểu cơ thể của họ và phải làm quen với y học truyền thống thời kỳ đo”. Bà Rosalie nói. Bằng cách ấy, chúng ta sẽ giải thích được nhiều nghi vấn lịch sử, trong đó có nghi vấn cho rằng người Ai Cập cổ đại chữa bệnh bằng những lời nguyền ma thuật, còn y học hiện đại là do người Hy Lạp phát minh ra và “Điều đó là không đúng. Chính những người Hy Lạp phải học cách chữa bệnh của người Ai Cập” – Bà Rosalie khẳng định.
Đối với các nhà Ai Cập học, kho báu về y học mang tính lịch sử này là câu đố bí ẩn trong suốt một thời gian dài. Thông thường, các chữ hình nêm được dịch nghĩa trên cơ sở đoán ý nghĩa của từ trong văn cảnh và so sánh nó với các văn bản tương tự. Trong trường hợp các cuộn giấy papirus “y học”, việc dịch nghĩa là khó khăn bởi vì nhiều khái niệm, chẳng hạn như tên gọi các cây thuốc hoặc chất khoáng, chỉ xuất hiện một lần. Hơn nữa, những khái niệm đó không được đặt trong câu mà chỉ được nhắc đến trong các bản danh sách. Các nhà Ai Cập học cũng không có sự nhất trí trong việc dịch các thành phần đơn thuốc.
Cùng với các cộng sự, bà Rosalie David đã hoàn thành 1000 đơn thuốc và kiểm tra các khái niệm gây tranh cãi. Họ đặt ra những câu hỏi, đại loại: Liệu một loại cây nào đó được nhắc đến trong đơn thuốc có mọc ở Ai Cập thời kỳ đó? liệu có những con đường thương mại, nhờ đó loại cây này được nhập vào Ai Cập?… Tiếp đó họ kiểm tra các đơn thuốc dưới góc độ tác dụng dược lý.
Bằng cách trên, các nhà khoa học đã “giải mã” được 284 loại thực vật, động vật và chất khoáng.706 đơn thuốc được định nghĩa toàn bộ hoặc một phần lớn. Kết quả thật đáng ngạc nhiên: Một nửa số thành phần thuốc vẫn tiếp tục được sử dụng trong y học, mặc dù ở dạng tổng hợp.
Những người Ai Cập cổ đại rõ ràng đã rất thành thạo trong việc sử dụng các thành phần thuốc. Hai phần ba trong số các đơn thuốc là có hiệu quả trong chữa bệnh.
Vậy, các thầy thuốc Ai Cập kê những đơn thuốc gì? Có thuốc mỡ chống nhiễm trùng làm từ nhựa cây, mật ong và kim loại dùng để bôi lên vết thương hở. Có loại thuốc từ rễ cây để chữa bệnh giun sán… lại có thuốc từ lá rau để kích thích mọc tóc… Mặc dù người Ai Cập cổ đại chưa biết đến thuốc gây mê nhưng các thầy thuốc khi đó cũng đã thử tiến hành một số ca phẫu thuật, thay thế nội tạng. Các nhà nghiên cứu còn tìm thấy một ngón chân giả ở một xác ướp. Đó là bộ phận giả đầu tiên trên thế giới dùng để lắp cho người.
Nguồn: DG&TĐ
Bạn đang đọc nội dung bài viết Nobel Hóa Học 2022 Từ Sự Kỳ Diệu Của Vi Khuẩn Đến Phát Hiện Sinh Học Vĩ Đại Nhất Thế Kỷ 21 trên website Welovelevis.com. Hy vọng một phần nào đó những thông tin mà chúng tôi đã cung cấp là rất hữu ích với bạn. Nếu nội dung bài viết hay, ý nghĩa bạn hãy chia sẻ với bạn bè của mình và luôn theo dõi, ủng hộ chúng tôi để cập nhật những thông tin mới nhất. Chúc bạn một ngày tốt lành!