Xuyến chi là loại hoa xuất hiện quanh năm nhưng chúng ta thường thấy xuyến chi nở rộ vào cuối xuân. Đây là loại hoa dại với cấu tạo gồm năm hoặc sáu cánh màu trắng bao bọc lấy nhụy vàng bên trong. Nhụy hoa có hạt và đầu nhụy thường có các múi gai. Các múi gai này thường bám theo các loài vật lấy phấn hoa như bướm hay ong để di chuyển đến những khu vực đất thích hợp cho việc sinh trưởng.
Ý nghĩa hoa xuyến chi thể hiện ở chính vẻ đẹp hoang sơ, mộc mạc của loài hoa đồng nội. Hoa xuyến chi là loài hoa dại nên chúng không kén địa hình, chúng có thể mọc ở nhiều địa thế khác nhau là ghềnh đá, đất hoang, bên đường tàu, triền đê, bãi cát, gò đất khô, bờ mương, vệ đường,… Môi trường dù khắc nghiệt nhưng xuyến chi vẫn phát triển và nở hoa quanh năm. Chúng thường xuất hiện trên những bờ kênh dẫn nước về ruộng xanh mênh mông hình thành những thảm hoa độc đáo khe sắc.
Cái tên hoa xuyến chi độc đáo mang nhiều ý nghĩa nhưng nguồn gốc của chúng bắt nguồn từ một câu chuyện cổ tích buồn trong dân gian.
Người xưa kể lại rằng, ngày xửa ngày xưa có một người con gái. Nàng có giọng hát vô cùng ngọt ngào và du dương làm cho biết bao chàng trai say mê nhưng có một điều thiệt thòi đó là nàng lại không hề xinh đẹp.
Chính vì ngoại hình của mình, nàng lựa chọn cuộc sống buồn tẻ qua ngày vì không một ai quan tâm và dành tình yêu thương đến nàng. Tới một ngày kia, một chàng trai qua đường đã đem lòng yêu tiếng hát ngọt ngào của nàng.
Chàng trai thường xuyên tới trò chuyện cùng nàng, quan tâm nàng hết mức. Thế nhưng chưa một lần nào chàng trai dám đối diện với khuôn mặt cô gái. Cô gái không hề nhận ra điều đó, nàng chỉ quan tâm rằng mình đang nhận được sự quan tâm, hạnh phúc khi có người quan tâm và yêu thương mình.
Điều gì tới cũng phải tới, chàng trai ấy đã bỏ đi không một lời từ giã. Cô gái ngày đêm nhung nhớ với hy vọng một ngày nào đó, người khách ấy sẽ quay trở lại bên cô. Nhưng rồi thời gian cứ thế trôi qua, sự chờ đợi khiến nàng héo hon. Nàng ngã xuống, nơi ấy mọc lên một loài hoa đẹp, nhỏ nhắn xinh đẹp và nó được gọi là hoa xuyến chi – loài hoa dại nơi đồng quê. Ý nghĩa hoa xuyến chi thể hiện tình yêu, sự chờ đợi của người con gái.
Xuyến chi là loại hoa dại mộc mạc từ chính tên gọi của chúng. Loài hoa này thường mọc ở ven đường, các đồng cỏ làng quê. Xuyến chi mang vẻ đẹp không kiêu sa lộng lẫy lại chẳng có hương thơm. Thế nhưng chúng mang vẻ đẹp giản dị rất riêng biệt mà không lẫn với bất cứ loài hoa nào khác.
Ý nghĩa hoa xuyến chi tượng trưng cho sự mộc mạc, giản dị nơi thôn quê. Chúng thường được sử dụng làm thức ăn cho bò, cho trâu khi đi chăn trâu. Những bé gái thường cài những nhành hoa xuyến chi lên tai thể hiện sự dịu dàng, xinh xắn thôn quê.
Ý nghĩa hoa xuyến chi – biểu tượng cho tấm lòng son sắc phụ nữ
Xuyến chi gắn liền với sự tích người con gái chờ đợi người con trai trong tình yêu. Do đó, chúng thể hiện tấm lòng son sắt của người phụ nữ chờ người yêu. Loài hoa ấy mộc mạc, đơn sơ lắm nhưng ý nghĩa hoa xuyến chi rất mãnh liệt khi mang trong mình sự mãnh liệt khi yêu, đức hy sinh và lòng chung thủy của phụ nữ Việt Nam.
“Em thách cưới một vòng hoa xuyến chi
Để tôi suốt trưa mải mê khắp triền đồi lộng gió
Bới tung từng bụi cỏ
Khấp khởi vui mừng khi tìm được một nụ hoa”
Xuyến chi là loài hoa dân dã, mộc mạc đi vào thơ văn, thi ca Việt Nam từ lâu. Ý nghĩa hoa xuyến chi không chỉ nhắc nhớ về tấm lòng thủy chung người con gái, chúng còn là biểu tượng của làng quê thanh bình. Để rồi ai đi xa cũng nhớ về quê hương, nhớ về loài hoa đồng nội gắn liền với một phần tuổi thơ.